-
2017 BCE
Europa lehen mundu gerraren banino lehen eta ostean
Mapa: -
1950 BCE
Atzeguardiako gerra
-GERRA EKONOMIA:
Produktuen falta: errazionamendu liburuxkak.
Emakumeak lanera.
Prezioak gora eta maileguen eskaerak agertu ziren.
-ARAZO EKONOMIKOAri aurre egiteko: Estatuak zuzenean parte hartu behar izan zuen kapitalismoa baztertuz.
HERRIALDE NEUTRALentzat ETA ESTATU BATUentzat onuragarria izan zen hornikuntzagaitik. -
1918 BCE
Gerraren amaiera
-Arrazoiak:
Alemaniak ezin zuen Foch jenerala EEB Betako tropekin gainditu eta Parisetik 120 Kmra geratu zen.
Abiazio aliatua eta armamentua hobea zen.
Aliatuek Bagdad eta Jerusalen hartzen dituzte, Otomandar inperioa errenditzen da.
Frantsesek eta ingelesek Ekialde Hurbila inbaditzen dute.
-Berlingo langileen iraultza dela eta Kaiserrak Holandara ihes egtea.
-1918ko azaroaren 11an Rethondes hirian potentzia aliatu nagusiek eta Alemaniak gerraren amaiera sinatu zuten. -
1917 BCE
Hirugarren fasea
Berdintasun egoera nagusi.
Gertakariak:
• Errusiako Iraultza boltxebikea.
• Bake hitzarmena Alemaniarekin: Brest –Litovskeko bakea.
• Estatu Batuak gerran sartu ziren blokeak desorekatuz. -
1915 BCE
Bigarren fasea
BIGARREN FASEA: LUBAKIETAKO GERRA (1915-1916)
-Bi ezaugarri izan zituen: Fronteak egonkortu Lubakietan oinarritutako defentsa taktikak.
-Bataila garrantzitsuak:
Verdungoa (1916KO 2-11 bitartean)
Sommekoa (1916-7tik 11ra) -
1914 BCE
Lehen fasea
LEHEN FASEA: MUGIMENDU GERRA- Alemanek Schlief fen planari jarraituz gerra bizkorra antolatu zuten bi fronterekin.
-Ekialdean (Errusia)
-Mendebaldean (Frantzia)
Helburua: Mendebaldea garaitu ondoren indar guztia ekialdean jarri. Alemaniak, Belgika zeharkatu ostean Marneko 1. batailan porrot egin zuen. -
1914 BCE
Gerraren hasiera
1914ko ekainaren 28an, Austria-Hungariako artxidukea hil zuen Serbiar nazionalista batek. Ondorioz uztailean Austriak ultimatuma jarri zion Serbiari. Serbiak ia ezarritako eskaera guztiak bete zituen arren Austriak gerra deklaratu zion (Alemania lagun zuela) Errusiak Serbiaren alde mobiliza- ziora deitu zuen. Aliantzak kateatuz, gerra Europa osora zabaldu zen abuztuaren 4rako. -
1914 BCE
Gotorleku frantsesen lerroa Maginot Lerroa
-
1892 BCE
Blokeen Sorrera
-ALIANTZA HIRUKOITZA-Alemania, Austria-Hungaria eta Italia.*Aliantza naturala zuten (kultura medio).*Denek interes berberak Afrikan (Italia) eta Balkanetan.
-ENTENTE HIRUKOITZA-Ingalaterra, Errusia eta Frantzia.*Beste aliantzeei aurre egiteko (Errusiak Balkanetan interesak, Frantziak Afrika iparraldean eta Ingalaterrak nolabaiteko pikea zuen merkataritza eta ekonomiagatik Alemaniarekin). -
1891 BCE
Balkanetako krisia:
-Otomandar Inperioa “Europako gaixoa”, gainbeheraldian zegoenez, Balkanekiko interesak piztu ziren: Errusiak interes estrategikoak zituen, itsasertzeak Mediterraneora irteera edukitzeko.
-Serbiak interes nazionalistak “Serbia Handia” eratu nahian.
-Austria-Hungariak Bosnia- Her tzegobina eskuratu zuen eta ondorioz, Errusia eta Serbia aliatu egin ziren Austria-Hungariaren kontra. -
1891 BCE
Gerrarekiko giro sikologikoa
Gerra momentu batetik bestera lehertuko zela eta berrarmatu egin ziren.
-Armadak ikaragarri hasi ziren eratzen eta soldadutza ezarri zen. -Armada horiek teknologia aldetik ekipamendu askoz hobea zuten eta honek beste era bateko gerra ahalbidetu zuen. (kañoiak, trintxerak, hegazkinak…) -
1890 BCE
Gerraren ezaugarri berriak:
· Gerra industrial eta teknologikoa.
·Arma berriak:
-Ametrailadora
-Tankea
-Abioia
-Urpekontzi
-Eskuko bonbak
-Gas itogarriak,….
·Propaganda eta komunikabideen erabilera
·Garraio modernoak:
-Ferrokarrila
-Ibilgailua -
Gerrarako bideak
-Alemaniaren politika.-XVIII mendetik Europan Orekaren Teoria. Baina, Alemaniak oreka apurtu zuen:
-Bismarcken politika realpolitik (bakea helburu aliantzen bidez) 1890ra arte.
-Gillermo II.aren politika weltpolitik (helburua: Alemaniaren nagusitasuna) 1890tik aurrera.
-Lehia ekonomikoak. Industrializazioa eta hazkunde ekonomikoaren ondorioz, merkatu eta lehengaiak lortzeko beharra egon zen. Hauek, herrialde berrietan aurkitu behar zituzten eta ondorioz, kolonialismora jo zute herrialdeek. -
Gerrarako bideak 2
-Lurralde-gatazkak: Altsazia eta Lorrena (Frantzia eta Alemaniaren artean); Errusia eta austria-Hungariaren artean Balkanengatik; Italia eta Austriaren artean Adriatokoko Istria eta Trentogaitik.
-Gatazka nazionalistak: Ideologia nazionalistak hedatu ziren: Inperioen nagusitasunagatik eta Estatu gabeko nazioek indepentzia aldarrikatzen zutelako, Armamentuaren lasterketa : “bake armatua"
