-
Period: 120,000 BCE to 35,000 BCE
Erdi paleolitoa
- Fruituak eta beste landare batzuk
- Klima hoztu, haitzuloetan bizi.
- Eguraldiak hobera, beste toki batzuetara ehiza-toki.
- Moustier kultura bi tresna mota: karraskagailuak eta geziak.
-
Period: 35,000 BCE to 8000 BCE
Goi-paleolitoa
Goi Paleolitikoan Homo sapiens sapiens agertu eta Homo sapiens neanderthalensis desagertu zen. Tresna eta lanabesak sortzeko harriak eta hezurrak erabili zituzten. Arkeologoek hainbat kultura bereizi dituzte. -
Period: 8000 BCE to 5000 BCE
Mesolito
Mesolitoan, gizakiak ehizatzaile-biltzailetatik nekazari bihurtu ziren. Harri-lan teknikak hobetu ziren eta lehenengo biztanleri egonkortuen herrixkak agertu ziren. Aldi hau aldaketa kultural eta sozialen garaia izan zen. -
Period: 5000 BCE to 2000 BCE
Neolito
Neolitoan, lehenengo biztanle sedentarioak agertu ziren, abeltzaintza eta nekazaritzari ekin zioten. Horrek gizakiari aukera eman zion leku batetik bestera mugitzea utzi eta bizitoki egonkorra sortzea -
4500 BCE
Mesopotamia hiriak sortu
Mesopotamiako hiri nagusiak, hala nola Babilonia, Uruk eta Ur, antzinako zibilizazioaren gune garrantzitsuak izan ziren, bere arkitektura, kultura eta historia aberastuaz -
Period: 3500 BCE to 3000 BCE
Idazkeraren agerpena
Lehenengo idazkera froga Mesopotamian eta Egipton aurkitu ziren. Idazkera kontrol zerrendak egiteko sortu zen, denborarekin komunikazio tresna eta historia eta kultura gordetzeko tresna bilakatu zen. -
3200 BCE
Idazkera Mesopotamian
Mesopotamian idazkera, cuniformea izenekoa. Hasieran, objektu eta animalien marrazkiak erabiltzen ziren komunikatzeko, baina pixkanaka, sistema estilizatuagoa sortu zen -
3100 BCE
Goi eta Behe Egiptoren bateratzea
Egiptoko historiaren gertaera garrantzitsua izan zen, Menes (edo Narmer) izeneko faraoina esker. Batasunaren arren, eskualde bakoitzak bere ikur eta ezaugarri kultural unikoak mantendu zituen. Batasunak kultura eta ekonomia trukaketa handiagoa ahalbidetu zuen, baita botere politikoaren sendotzea ere. Aldi honetan, errege izenburu dualistak sortu ziren, Bi Lurraldeen harmonia eta dominazioa sinbolizatzen dutenak. -
2682 BCE
Zoser erregea
Zoser erregea, Dyeser, Djoser, Djeser edo Netjerikhet bezala ere ezaguna, Egiptoko Antzinako Inperioko eta hirugarren dinastiako bigarren erregea izan zen. Bere gobernuak 2682 a.C. eta 2663 a.C. bitartean iraun zuen.
Bere gobernuan zehar, Zoser Saqqaran Escalera Piramidea bezalako eraikuntza proiektu garrantzitsuak abiarazi zituen. -
Period: 1630 BCE to 1100 BCE
Mizenasko zibilizazioak
-
1334 BCE
Tutankamon
Tutankamon erregea, “haur erregea” bezala ere ezaguna, Egiptoko Berriko Inperioko XVIII. dinastian gobernatu zuen. Bere gobernuak laburra izan zen eta 1334 a.C. eta 1325 a.C. bitartean iraun zuen. Bederatzi urterekin errege izendatu zuten. Bere gobernuan zehar, Tutankamon Akenaton aitaren monoteismoaren erreformak atzera bota eta Egiptoko Antzinako politeismoa berreskuratu zuen. -
800 BCE
Polis-aren agerpena
Poleis grekoen jatorria K.a. VIII. mendean dago, eta horrek Greziako aro arkaikoaren hasiera markatu zuen historialarientzat. -
776 BCE
Lehenengo Joko Olinpikoen ospakizuna.
Atletentzako saria olibondoen koroa bat zen. Hamaika mende geroago, Teodisio I.a erromatar enperadoreak eseki zituen, ikuskizun pagano bat zelako. -
Period: 776 BCE to 499 BCE
Aro arkaikoa
Garai hau definitzen duten bi fenomenoak, polisaren jatorria eta garapena dira, baita greziarren hedapena ere Mediterraneoko arro osoan, Itsaso Beltzaren kostaldetik Iberiar Penintsulako hegoaldeko ibaiertzetaraino. -
Period: 700 BCE to 550 BCE
Mendebaldeko greziar kolonizazioa hasiera
Greziarrak itsasoz haraindiko lurretara hedatzea behin eta berriz errepikatzen den fenomenoa da historian zehar. -
Period: 499 BCE to 336
Garai Klasikoa
historiako aldi bat da, Goi Antzinaroaren (Antzinako Ekialde Hurbileko lehen zibilizazioak agertu zirenean) eta Antzinatasun Txikiaren (Erdi Arorako trantsizioa) artean kokatua. -
490 BCE
Maratoiko bataila